اثربخشی درمان شناختی رفتاری بر ترس از زایمان، ترس از درد، خودکارآمدی زایمان و تمایل به سزارین زنان نخست‌زا

مقدمه: در طول دهه‌ گذشتهنرخ سزارین در کشورهای صنعتی و در حال توسعه افزایش یافته است. دلایل زیادی برای افزایش جهانی نرخ سزارین وجود دارد، اما یک عامل مهم و تأثیرگذار ترس از زایمان طبیعی است. ترس از زایمان نیز خود به دلایلی همچون ترس از درد و خودکارآمدی پایین زایمان ایجاد می‌شود. لذا مطالعه حاضر با هدف تعیین اثربخشی درمان شناختی رفتاری بر ترس از زایمان، ترس از درد، خودکارآمدی زایمان و تمایل به سزارین زنان نخست‌زا انجام شد. روش‌کار: این مطالعه کارآزمایی بالینی در سال 1394 بر روی 25 نفر از زنان نخست‌زای شهر مشهد انجام شد. افراد به دو گروه کنترل و آزمایش تخصیص یافتند. 9 جلسه درمان شناختی رفتاری توسط پژوهشگر (روانشناس بالینی) بر روی گروه آزمایش اجرا شد. پرسشنامه انتظار از زایمان ویژما، خودکارآمدی زایمان و نشانه‌های اضطراب از درد به عنوان ابزار در پیش‌آزمون و پس‌آزمون استفاده شدند. تمایل زنان به نوع زایمان با یک سؤال در ابتدای نمونه‌گیری و در پایان درمان سنجیده شد، به علاوه پس از اتمام بارداری طی یک تماس تلفنی، نوع نهایی زایمان از مادران پرسیده شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار آماری  SPSS(نسخه 16) و آزمون‌های تحلیل کواریانس و آزمون دقیق فیشر انجام شد. میزان p کمتر از 05/0 معنی‌دار در نظر گرفته شد. یافته‌ها: در مطالعه حاضر ترس از زایمان، ترس از درد، تمایل به سزارین و سزارین در گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل کاهش یافت (05/0>p). هم‌چنین خودکارآمدی زایمان در گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل افزایش یافت (05/0>p). نتیجه‌گیری: درمان شناختی رفتاری از طریق کاهش ترس از زایمان، ترس از درد و افزایش خودکارآمدی زایمان، سزارین‌های غیرضروری را کاهش می‌دهد.